Grondwateronderzoek

De ondergrond van een groot deel van Nederland bestaat tot een diepte van vele honderden meters uit niet verharde grondlagen. Daarmee vormt ons land een uitzondering in Europa. In die grondlagen bevindt zich water. Dit grondwater zit in de ruimten tussen de vaste deeltjes, zoals zandkorrels, en in de grotere openingen, bijvoorbeeld breuken in het vaste gesteente. Voor inzicht in de grondwaterproblematiek (waterbeschikbaarheid, grondwaterkwaliteit etc.) is kennis over de kwantiteit en kwaliteit van het grondwater nodig. Die kennis ligt niet voor het oprapen, want grondwater onttrekt zich bijna overal aan onze directe waarneming. Alleen uittredend grondwater in de vorm van “kwel” maakt zich op natuurlijke wijze zichtbaar aan ons. Voor alle andere waarnemingen van grondwater moeten we eerst ingrepen doen.

Een voorbeeld van zo'n ingreep is het plaatsen van een meetpunt met een filter. Via zo'n filter kan grondwater vanuit het verzadigde gedeelte van de ondergrond in een meetbuis stromen. Dit maakt het mogelijk om het grondwaterpeil te meten en grondwatermonsters te nemen. Deze filters worden geplaatst in onder andere peilbuizen, landbouwbuizen, brandputten en welputten met een grote diameter. Ons land kent van oudsher een uitgebreid netwerk van meetpunten. Dit meetnet vervult de grote behoefte aan gedetailleerde informatie over de Nederlandse ondergrond. Die behoefte hangt samen met de sterk gevarieerde eigenschappen van onze bodem, het specifieke ruimtegebruik en de grote bevolkingsdichtheid in ons land.

TNO bezit al meer dan vijftig jaar een nationale databank met informatie over het grondwater en de ondergrond. De databank bevat alle gegevens over grondwater, bijvoorbeeld informatie over de plaats en diepte van meetpunten, administratieve gegevens en resultaten van grondwatermetingen. In totaal bevat DINO meer dan honderdmiljoen grondwaterstanden. Deze zijn gemeten in ongeveer drietwintigduizend peilputten, verspreid over het hele land. Provincies, waterleidingmaatschappijen, waterschappen en ingenieursbureaus zijn voorbeelden van partijen die de grondwatergegevens in DINO veelvuldig raadplegen.