Formatie van Appelscha

NUAP

Formeel (Bosch 2003).

Lichtgrijs tot lichtgeel matig fijn tot uiterst grof zand (150-2000 µm), kalkloos, grindig. In mindere mate fijn tot zeer grof grind (2-63 mm) met porfier uit het Thüringer Woud (Duitsland), lydiet, radiolariet en transparante kwarts. Plaatselijk relatief dunne kleilagen (enkele meters) aan de top van fining-upward opeenvolgingen met grootschalige scheve gelaagdheid. Kenmerkende zware mineralen zijn toermalijn, andere metamorfe mineralen en topaas (Rees Vellinga & De Ridder 1975; Zandstra 1971).

Vlechtende riviervlakte (oostelijke rivieren). Brongebieden in midden- en oostelijk Duitsland.

Graduele overgang naar fluviatiel zand (Formatie van Peize). Plaatselijk scherp contact waar de toplaag van de Formatie van Peize bestaat uit groot, hoekig grind (inclusief stenen en keien bestaat, de zgn. Lagen van Hattem (Zandstra 1971).

Graduele overgang naar geel, kalkrijker fluviatiel Rijnzand en grind (met meer melkkwarts; Formaties van Sterksel en Urk) waarin omgewerkt sediment uit de Formatie van Appelscha aanwezig is.

Op land tot ongeveer 50 m, gemiddelde dikte is 20-40 m. In de Noordzee dikker.

Eenheid loopt door naar het noordelijke deel van de Nederlandse Noordzee.

Noordzee: Bovenste noordelijke deel van de Yarmouth Roads Formatie (Stoker et al. 2011; informele Formatie 4.1.1. in Rijsdijk et al. 2005); VK: afwezig; DUI: niet onderscheiden; BEL: afwezig.

Midden Pleistoceen (Bavelien tot Cromerien C).

Vernoemd naar Appelscha in Noord-Nederland.

Formatie van Enschede (Doppert et al. 1975), met uitzondering van de Lagen van Hattem (thans Formatie van Peize). Inclusief de afzettingen van de 'Mengzone van de Formatie van Urk' (Urk b. vgl. Doppert et al. 1975).

Wim Dubelaar (2018), Sytze van Heteren (2019).

Bosch, J.H.A. 2003. Beschrijving lithostratigrafische eenheid. Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO. Utrecht.

Doppert, J.W.Chr., Ruegg, G.H.J., Van Staalduinen, C.J., Zagwijn, W.H., Zandstra, J.G. 1975. Formaties van het Kwartair en Boven-Tertiair in Nederland. In: Zagwijn, W.H., Van Staalduinen, C.J. (eds.): Toelichting bij geologische overzichtskaarten van Nederland. Rijks Geologische Dienst, Haarlem, 11-56.

Rijsdijk, K.F., Passchier, S., Weerts, H.J.T., Laban, C., Van Leeuwen, R.J.W., Ebbing, J.H.J. 2005. Revised Upper Cenozoic stratigraphy of the Dutch sector of the North Sea Basin: towards an integrated lithostratigraphic, seismostratigraphic and allostratigraphic approach. Netherlands Journal of Geosciences 84, 129-146. https://doi.org/10.1017/S0016774600023015

Stoker, M.S., Balson, P.S., Long, D., Tappin, D.R. 2011. An overview of the lithostratigraphical framework for the Quaternary deposits on the United Kingdom continental shelf. British Geological Survey Research Report, RR/11/03, 48 p.

Van Rees Vellinga, E., De Ridder, N.A. 1973. Notes on the Tertiary and Pleistocene geology of East Gelderland, The Netherlands. Eiszeitalter und Gegenwart, 23/24, 26-45.

Zandstra, J.G. 1971. Geologisch onderzoek in de stuwwal van de oostelijke Veluwe bij Hattem en Wapenveld. Mededelingen Rijks Geologische Dienst, Nieuwe Serie 22, 215-259.